Het Caledonisch kanaal als vaarweg:

In het begin van de 19e eeuw werden er plannen gemaakt om een doorvaart via de al bestaande lochs te realiseren, Loch Ness, Loch Lochy en Loch Oich. Het plan was van groot belang voor de marine van het Britse koninkrijk, zodat die sneller met hun schepen van de Noordzee naar de Atlantische kust zouden kunnen varen en omgekeerd. Deze militaire functie is voor praktisch alle kanalen in de wereld de eerste aanzet geweest. Toen in het jaar 1822 het Caledonisch kanaal feestelijk werd geopend waren de kosten vele malen hoger uitgevallen dan oorspronkelijk geraamd en tot op de dag van vandaag is het kanaal niet rendabel te exploiteren. Maar het is wat betreft natuur een prachtige tocht waar je 8 dagen over mag doen. Het zou zonde zijn om niet van de natuurlijke schoonheid van de Lochs te genieten, en als er een gunstige wind staat valt er goed te zeilen op de meren. Het is er zeker niet druk maar alleen bij de sluizen kan er enige file vorming ontstaan.

De Lochs zijn een restant van het feit dat het noordelijk stuk van Schotland langs het zuidelijke deel is geschuurd, miljoenen jaren terug in de geologische geschiedenis. De resterende meren bezitten dan ook een diepte tot wel 230 meter, een ideale plek om je als monster te verbergen. De totale afstand van de Noordzee naar de Atlantic bedraagt 60 mijl. De bouwers van de prachtige kanalen en sluizen moesten daarvan de helft graven of verdiepen. Bij de bruggen en de sluizen staat overal vriendelijk personeel klaar, die je met raad en daad bijstaan en door de sluizen geleid. Het verval per sluis is tussen 2.5 en 3 meter, in totaal zijn er 29 sluizen en 10 bruggen. Het meeste oponthoud krijg je bij Inverness. De bediening doet wat amateuristisch aan, en technische problemen zouden aan het getreuzel en vaagheid ten grondslag liggen. Maar in een gesprek met een lokale Schotse mede watersporter die deze route al jaren benut om naar de Hebriden te gaan, bleek dat hij nog nooit deze 5 mijl vanaf Clachnaharry tot na Dochgarroch binnen een dag had afgelegd. Toen even later een vissers schip wel verder kon, bleek er dus niets van technische problemen of verkeersdrukte op de daarop volgende brug! Dit is de enige smet op deze kanaal vaart, en in plaats van uren te wachten kun je ook je boot aan het ponton vastknopen en de mooie stad Inverness bezoeken, dat is maar twee kilometer lopen. De volgende morgen werden wij vervolgens als eerste geschut. Langs het gehele kanaal zijn ligplaatsen gesitueerd waar je kunt afmeren. Niet overal is walstroom of zijn sanitaire voorzieningen en douches, maar bij de sluizen wel. Bij het begin van de reis betaal je iets meer dan £20,00 per meter bootlengte en dan krijg je een kaart van het Loch/kanalen stelsel met daarop de meeste informatie en een sleutel die op alle sanitaire voorzieningen past langs het Caledonisch kanaal. Bij de laatste sluis lever je deze sleutel weer in. Bij die sanitaire voorzieningen moet je niet denken aan uitgebreide gebouwen, nee! Veelal is het slechts een douche en wc, het kost niets, is schoon en ruim genoeg , want alles is alvast " invalide proof" gemaakt. Niet dat we vaak invaliden op deze kanalen troffen, maar dat terzijde misschien wordt het kanaal ook nog eens aangepast.

Vanuit de Noordzee verdient het aanbeveling om eerst in de mooie jachthaven van Inverness te gaan liggen, net bakboord uit na de grote brug die op 30 meter hoogte over de Firth of Inverness is gespannen. Vanuit hier neem je contact op met de Sealock van Clachnaharry op VHF kanaal 74 voor de juiste bedieningstijd naar binnen toe. Twee uur rond laagwater wordt er geen sluis bediend. Dit is gemakkelijker dan in de buurt van de sluis te ankeren in de soms felle eb en vloed stroom, maar voor de echte bikkels is er die mogelijkheid wel. Bedenk echter wel dat de buiten marina van Inverness ook £16,00 wil hebben voor een klein dagdeel, terwijl 24 uur £2,50 p.m. kost. Na 10 minuten lopen over een haven en industrie gebied ben je al in het stadscentrum, ook kun je er gratis gebruik maken van fietsen. Eenmaal op het kanaal door de eerste twee sluizen en een spoorbrug bevindt zich aan bakboord de Seaport marina waar het de eerste nacht gratis liggen is. De stad Inverness is van het hele kanaal de enige stad die iets voorstelt, het is de Highlands hoofdstad en de moeite van een bezoek meer dan waard. Ook intressant is de baai van Urquhart, waar men kan ankeren of eventueel in het net gebouwde haventje, waar je bij een automaat ook nog eens liggeld moet betalen. Wij ankeren en kunnen zo het beroemde Kasteel Urquhart bezoeken of in het dorpje Drumnadrochit naar de 'Loch Ness Monster Exhibition gaan. Het dorp bestaat verder alleen maar uit restaurants, pubs en 'bed and breakfast' gelegenheden. Dan is er nog Nessieland, maar of je daar aan deze speelplaats, als de zichzelf respecterende zeiler de tijd aan moet verknoeien? Fort Augustus is als plaats beter geslaagd, er is een supermarkt en rond het sluizen complex is het een gezellige drukte van belang, want het is natuurlijk toeristisch erg interessant om dat gehannes van sommigen in de sluizen te aanschouwen. De vele huur motorboten met hun aan de buitenkant vastgeklonken fenders die ondanks dat onder de krassen en butsen zitten, hebben hun benaming "Bumperboats" meer dan verdiend. De beste ligplaats hier in Fort Augustus is boven aan het sluizen complex, hier is het rustiger en er is walstroom en water en in het sanitair gebouw is ook een wasmachine en droger. In de zuidwest hoek van Loch Lochy is het goed ankeren, mits de wind niet uit het noordoosten waait. Op de kust is er veel te wandelen en er bevindt zich hier een eindje het land in, een interessant Clan museum van de Cameron Clan.

Mensen die van wandelen houden zijn langs het kanalen stelsel ruim in het voordeel, overal kunnen zij heen. Het is wel belangrijk dat je een gedetailleerde kaart van het gebied meeneemt voor de wandel routes, want dat wordt op de uitgereikte vaarwijzer niet aangegeven. Bij Corpach is het alweer de laatste sluis en daarbuiten zijn er ankerplekken genoeg, de weg naar de Hebriden ligt open. Het is alleen jammer dat je vanuit Corpach zo ver van Fort William bent want in Corpach is niet zoveel te zien, maar in Fort William wel waaronder een rit met de beroemde 'Harry Potter' stoomtrein! Door een prachtig landschap. Bij het doorkruisen van het kanalenstelsel moet je een beetje geluk hebben met het weer, over het algemeen regent het hier vaker dan thuis in Nederland!